Zanim przystąpimy do szkolenia (tresury) wychowawczej i podstawowej najpierw należy zapoznać się z zasadami psychofizjologicznymi zwierzęcia. Treser (instruktor) musi znać teoretyczne oraz praktyczne zasady i metody szkolenia psów na różne stopnie i tytuły użytkowe, specjalne i sportowe. Niezmiernie ważne jest poznanie psiej natury, sprawności zmysłów, reakcji układu nerwowego na różne bodźce, instynktu i temperamentu, a także całej złożoności procesów psychicznych zwierzęcia.Treser musi posiadać doskonałą wiedzę fachową i umiejętności dydaktyczne, kulturę osobistą, powinien być punktualny, pilny i zaradczy. Powinna go cechować spostrzegawczość, orientacja, odwaga, cierpliwość i umiejętność wyciągania wniosków z dobrego lub złego zachowania się zwierzęcia.
Wyniki powodzenia w szkoleniu psów można osiągnąć przez poznanie działania mechanizmu psychofizjologicznego, podstaw tresury i zupełnie odrębnej charakterystyki kojarzenia pojęć przez zwierzę. Bez tych znajomości treser nie będzie mógł zawrzeć właściwego kontaktu myślowego, uczuciowego z czworonogiem, a także nie będzie zdolny narzucić wychowankowi taktyki i techniki tresury. Szkolący czworonogi musi śledzić ich postępy w kojarzeniu poszczególnych fragmentów ćwiczeń, biorąc pod uwagę indywidualne cechy każdego psa, uwzględniając rasę, typ charakteru, stan psychiczny i fizyczny. W szkoleniu psów na przewodników osób niewidomych i niepełnosprawnych tresera musi cechować cierpliwość i wyrozumiałość, spokój, konsekwencja w postępowaniu, zdolność nawiązania kontaktu z psem oraz umiejętność kształtowania i przystosowania jego psychiki do usposobienia przyszłego pana.
W czasie szkolenia psa lub jego treningu (doskonalenia) należy zwrócić szczególną uwagę na kontrolowaną reakcje oraz bodźce wymagające pobudzania nawyków lub ich hamowania. Wyniki szkolenia psów w dużym stopniu zależą od prawidłowej organizacji i formy przeprowadzania prób praktycznych, a także od dostosowania metod i zasad tresury do charakteru i typu zwierzęcia. Instruktor lub treser znając proces szkolenia oraz mechanizm kojarzenia i system zapamiętywania poszczególnych fragmentów ćwiczeń, wrażeń, pamięci wzrokowej i węchowej powinien wykorzystywać te zdolności do pracy użytkowej i specjalistycznej. Szkolenie psów mające na celu wykorzystanie zdolności fizycznych i psychicznych dla potrzeb człowieka było znane już od czasów, kiedy człowiek rozpoczął życie społeczne. Od psa zaczęto wymagać nie tylko pomocy w polowaniu na zwierzynę, lecz także umiejętności obrony człowieka i ochrony jego domostwa.
Pies z radością uznaje wyższość swojego pana. Niektórzy wychowawcy psów sądzą, że czuje się on niewolnikiem swojego pana, ale mylą się zasadniczo. Czworonożny przyjaciel darzy opiekuna zaufaniem i spodziewa się, że jego własne, skromne prawa będą uszanowane. W Polsce szkoli się i używa psów w różnych kierunkach w zależności od potrzeb społeczeństwa i gospodarki. Zakłady szkolenia i organy administracyjne szkolą i wykorzystują czworonogi do ochrony obiektów, do wartowania i stróżowania, w służbie patrolowo-obchodowej, a także w obronie, w pościgu za sprawcami przestępstw, w tropieniu śladów po zapachu i woni ludzkiej. Ponadto specjalizuje się psy do identyfikacji woni na przedmiotach i osobach, w wyszukiwaniu materiałów wybuchowych, broni i łusek wystrzelonych z broni palnej, narkotyków i urządzeń do produkcji bimbru, zakopanych zwłok, itp.
Wiele zadań wykonują psy szkolone przez Związek Kynologiczny w Polsce, Polski Związek Niewidomych (PZN), Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) i prywatne zakłady tresury. Poszczególne związki i zakłady prowadzą szkolenie w zakresie ogólnego posłuszeństwa i specjalizacji dla potrzeb PZN, GOPR, itp. Prywatne zakłady szkolą psy na stopień obronno-specjalistyczny, do służby wartowniczo-stróżującej, do pilnowania mieszkania, samochodu, itp.
Pozytywna praca psa to nie tylko to, co człowiek wykorzystuje w praktycznej działalności. Ogromna większość społeczeństwa kocha i lubi zwierzęta, a szczególnie psy, które zalicza się do najbardziej inteligentnych zwierząt. Samo posiadanie psa, opiekowanie się nim daje dużo zadowolenia. W rodzinach mających dzieci spełnia pozytywną rolę w kształtowaniu osobowości młodego pokolenia. Dzieci uczą się kochać zwierzęta, wyrabia się u nich poczucie obowiązkowości, dyscypliny i odpowiedzialności. Pies jest potrzebny człowiekowi nie tylko do służby i pracy, ale także jako wierny przyjaciel oraz opiekun, zwłaszcza, gdy człowiek jest samotny, opuszczony lub chory. Odpowiednio wychowany i wytresowany daje wiele radości, darzy przywiązaniem, często jest opiekunem aż do śmierci.
Źródło:
Antoni Brzezicha, Dlaczego warto szkoloć psy,
Dwumiesięcznik PIES, Nr 5 (289) 2001
6 miesięczna TOBATACAYA na wystawie międzynarodowej w Poznaniu – zapoznanie z nieznajomymi